Zinmakers: Guus heeft de hele dag zijn voelsprieten uitstaan

21 december 2022

In de rubriek Zeno Zinmakers vertellen onze professionals over hun zin om te zorgen. Ditmaal is het de beurt aan zelfstandig zorgprofessional Guus (32).

Guus van Wingerden, zorgprofessional bij Zeno

Van de Machu Picchu tot de Galapagoseilanden en de Amazone. Guus reisde onlangs acht maanden met zijn vriendin door Zuid-Amerika. Hij genoot met volle teugen, maar de reis had voor hem ook een diepere betekenis. Guus wilde afstand nemen van de zorg, waarin hij al werkt vanaf zijn vijftiende. Hij was zijn passie voor het vak een beetje kwijt. ‘Ik moest even uitzoomen,’ zegt hij. ‘Nadenken: wie ben ik? Wat wil ik betekenen voor deze wereld? Als je afstand neemt, krijg je andere inzichten. Door die reis besefte ik: de zorg zit in mijn hart. Dit wil ik blijven doen.’

Backpack vol ideeën

Met een backpack vol nieuwe energie en frisse ideeën keerde Guus terug in Nederland. Ergens tussen de Zuid-Amerikaanse bergtoppen en regenwouden besloot hij een eigen dagbestedingsplek te gaan beginnen. En hij nam eens een andersoortige opdracht aan; als coördinator bij een asielzoekerscentrum waar Oekraïners met een beperking verblijven. ‘Deze mensen hebben ook zorg nodig,’ is de nuchtere redenatie van Guus, die zich makkelijk in anderen verplaatst. ‘Ik denk dan: hoe zou ik me voelen als ik ineens word weggedreven uit mijn eigen leefomgeving en in een vreemd land in een portakabin word gezet? Dan zou ik het wel fijn vinden als mensen me zouden helpen.’

Raakvlakken zoeken

Ja, zegt Guus, soms is dat zijn probleem; dat hij zich dingen te veel aantrekt. Dat hij werk gerelateerde zaken te persoonlijk maakt. Ook daarover dacht hij na tijdens zijn wereldreis. Nu kan hij dingen meer loslaten. Al blijven zijn voelsprieten de hele dag uitstaan. Het is kenmerkend voor zijn stijl van begeleiden. ‘Ik kan het goed kan vinden met alle lagen van de bevolking en zoek altijd naar raakvlakken met cliënten. Zie ik bij iemand een voetbalshirt of een poster van een muziekgroep op zijn kamer hangen, dan begin ik daar over. Ook al hou ik zelf niet van voetbal of van die muziekstijl. Als je oprechte interesse toont, stap je in op het niveau van de cliënt. Je komt in zijn belevingswereld. Van daaruit kun je de volgende stap zetten. Dat is voor mij de essentie van ons vak.’

In het diepe in de gymzaal

Voor Guus begon zijn leven als begeleider in de gehandicaptenzorg in een gymzaal van een zorginstelling. Zijn broer werkte daar, Guus moest oefenen voor een toelatingstest voor sportopleiding CIOS. ‘Mijn broer had een cliënt meegenomen,’ vertelt Guus. ‘Ik kende de verhalen over zijn werk en de cliënten, wist dat er wel eens iets gebeurde. Maar dat die cliënt me ineens zou aanvliegen, zag ik totaal niet aankomen. Ik moest me zien los te worstelen en samen met mijn broer die cliënt rustig zien te krijgen. Ik werd als het ware in het diepe gegooid, zonder dat ik wilde zwemmen. Maar toen ik eenmaal weer op de kant was, dacht ik: dit is best wel interessant. En: dit werk zou ik best kunnen doen. Toen ben ik bij die zorginstelling begonnen met een bijbaan.’

Werken in de zorg is betekenisvoller

Guus maakte het CIOS af, maar ging daarna vast aan het werk bij die zorginstelling. ‘De zorg heeft voor mij een veel diepere betekenis dan gymles geven aan een groep pubers of in de sportschool iemand uitleggen hoe een bepaald apparaat werkt. Als je een cliënt vooruit helpt in zijn dagelijkse leven en merkt dat hij oprecht blij wordt van jouw aanwezigheid… Dat is waarvoor ik het doe. De doelgroep maakt daarbij echt niet uit. Ik heb alle doelgroepen begeleid en voel me nergens te groot voor. Iedereen verdient de beste zorg. Ik ben er om die te geven. Wat er ook nodig is.’

Sensitiviteit

Inmiddels is Guus zeer ervaren in werken in de intensieve begeleiding, onder meer doordat hij jarenlang op VIC workhomes werkte. Hij maakte van alles mee, maar hoefde steeds minder fixaties toe te passen. ‘Op een gegeven moment zie je aan de ogen van een cliënt dat er iets aan zit te komen. Dan stap je alvast in vóórdat het fout gaat.’ Over voelsprieten gesproken. ‘Die sensitiviteit moet je hebben,’ vindt Guus. ‘En dat heeft vrijwel iedere begeleider bij Zeno. Daar worden we op geselecteerd. Niet voor niets is sensitiviteit een van de kernwaarden van Zeno. Dat voel ik ook als ik met andere Zeno-professionals werk. Dan is er meer rust op de groep, een gevoel van kameraadschap. We weten dat we op elkaar kunnen bouwen.’

Géén kantoorpikkie

Die voelsprieten komen ook van pas in de functies als teamcoach of teamleider, die Guus steeds vaker bekleedt. Of wanneer hij straks zijn eigen dagbestedingsorganisatie heeft opgezet. Toch zal hij het begeleiden van cliënten nooit helemaal loslaten. ‘Als ik merk dat ik dat begin te missen, neem ik weer een begeleidingsopdracht aan. Je moet toch die connectie blijven houden.’ Guus grijnst. ‘Anders word ik straks nog zo’n kantoorpikkie. Dat moeten we niet hebben.’

werken bij zeno