Zinmakers: Jaouad biedt de informele zorg die hij zelf zo miste

In de rubriek Zeno Zinmakers vertellen onze professionals over hun zin om te zorgen. Ditmaal: zelfstandig zorgprofessional Jaouad (32).  

Jaouad was een jaar of achttien, negentien toen zijn wereld ineens op zijn kop stond. Hij kwam tot het inzicht – ‘Vrij laat,’ zegt hij met een knipoog, ‘maar zelfreflectie is lastig op die leeftijd’ – dat een carrière als profvoetballer er niet in zat. En dat hij dus echt serieus moest gaan nadenken over een vervolgopleiding. Maar erger nog: vrijwel tegelijkertijd met dat inzicht bleek hij de ziekte van Crohn te hebben, een chronische ontstekingsziekte van de darm.

Geen klik met hulpverleners

Het had flinke impact op zijn leven. Twee jaar lang kwakkelde de Amsterdammer. Fysiek, maar ook mentaal. Hij zag artsen, hulpverleners en psychologen. ‘Maar weet je wat het is?’, zegt Jaouad, ‘niemand van die hulpverleners raakte me écht. Ik voelde altijd afstand. Pas later besefte ik waar dat precies aan lag. Het contact was te formeel, te veel volgens het boekje. Niemand sloot echt aan bij mijn belevingswereld, bij wat mij als jongere – in de bloei van mijn leven – was overkomen. Dat ik minder energie had om vrienden te zien, te sporten, uit te gaan, en wat dat met mij deed.’

Goed doen vanuit geloof

Toen Jaouad dat inzicht kreeg, was hij al begonnen om zélf hulpverlener te worden. Een patiënt in een van de vele wachtkamers had eens tegen hem gezegd: als ik je zo hoor, dan is hulpverlening misschien iets voor jou. Dat triggerde Jaouad. Vanuit zijn geloof, de islam, wil hij sowieso goed doen voor andere mensen. Dat is zijn hogere doel in het leven. Zijn zingeving. En hoe kun je daar beter invulling ingeven dan via de zorg? En dus deed hij de mbo-opleiding sociaal-cultureel werk, gevolgd door de hbo-opleiding social work. ‘Al tijdens de opleiding werd ik verliefd op het vak. Ik leerde meer over de psyche van de mens, en daarmee ook over mezelf. Ik wist: dit is wat ik wil doen.’

Van tegenslag naar nooit opgeven

Zo zette Jaouad zijn tegenslag om in iets positiefs. Inmiddels werkt hij al jaren als begeleider. Hij ontwikkelde zijn eigen stijl, waarin nooit opgeven de kern is. ‘Ik wil mensen het gevoel geven: je komt er echt. Of het nu linksom is of rechtsom. Zelf heb ik dat ook zo ervaren. Maar het valt of staat wel met intrinsieke motivatie. Je hebt misschien iemand nodig die je dat gevoel kan geven. Maar alsnog moet het uit jezelf komen. Die visie is mijn houvast bij dit werk. Dat geeft ook rust. Soms lukt niet wat je voor ogen hebt. Omdat de cliënt het zelf niet wil of niet kan. Maar daar leg ik me pas bij neer als ik alles geprobeerd heb.’

Letterlijk de drempel over

Momenteel bijt Jaouad zich vast in een opdracht voor Zeno aan Huis. Hij begeleidt een 26-jarige jongen uit de regio Amsterdam. Iemand waarop meerdere hulpverleners geen vat kregen, zo hoorde Jaouad voordat hij begon. Zelfstandig wonend, maar zonder doel of structuur in zijn leven. Na meerdere keren aanbellen en aankloppen deed de jongen de deur voor hem open. Dat was – letterlijk – de eerste drempel die hij over ging. Meer volgden. Soms is het contact vluchtig. Soms gaan ze uren samen op pad. Maar er gebeurt tenminste iets. Die jongen wil ervoor gaan.

Niet praten over zooi, maar over voetbal

Vertrouwen winnen, dát is waar het allemaal om draait volgens Jaouad. ‘Vaak zijn jongeren achterdochtig richting hulpverleners. Niet gek, want ik ben vaak de zoveelste in een lange rij. Bovendien weet ik zelf hoe sommige hulpverleners kunnen zijn. “Waarom liet je mij wel binnen?”, vroeg ik die jongen. “Omdat jij niet meteen begon te zeuren”, zei hij. Tuurlijk, ook ík vond het een enorme rotzooi in zijn huis. Ook ík vond dat het stonk. Maar ik zei er in eerste instantie niks over. Ik ben twintig minuten binnen geweest, we hebben een beetje over voetbal gepraat en zijdelings over zijn situatie. Daarna vroeg ik of we later een keer koffie konden drinken. Zo gaan we stap voor stap verder. Met ups en downs, maar we komen er wel. Wat ik al zei: ik geef nooit op.’

Thanks, ouwe

Zo hoopt Jaouad voor Zeno aan Huis een nieuw succesje te behalen. Een succes waarvan hij er al meerdere behaalde in zijn werk. Bij zijn eerste baan begeleidde hij jongeren met autisme op weg naar zelfstandig wonen. Een jongen met wie eerst geen land te bezeilen viel, woont nu zelfstandig in Amsterdam-Noord. ‘Tof dat ik jongens met mijn informele manier van hulp bieden zoveel zelfvertrouwen kan geven dat het hen lukt om de volgende stap te zetten in de maatschappij. Als ze dan later zeggen, als ik ze weer eens spreek: thanks ouwe, dat je mij toen hebt geholpen. Ja, dat is onbetaalbaar. Dat is voor mij de zin van het zorgen. En de zin van het leven.’