Zinmakers: Rosalie’s cliënten houden haar elke dag een spiegel voor

In de rubriek Zeno Zinmakers vertellen onze professionals over hun zin om te zorgen. Dit keer is het de beurt aan zelfstandig zorgprofessional Rosalie (26).  

Rosalie weet wat ze altijd zeggen: in de gehandicaptenzorg krijg je een spiegel voorgehouden. Ze dacht dat ze de afgelopen jaren alle mogelijke spiegels wel gezien had. Maar toen kwam ze via Zeno op een woning in Zwammerdam te werken, met cliënten met lvb+. En dat plusje, zegt Rosalie, is bij die cliënten “heel erg plus”. ‘Ze hebben interessante aandoeningen. Veel cliënten kampen met een hechtingsstoornis en trauma’s.’ Ze is even stil. Dan zegt ze: ‘Nou, in Zwammerdam hebben ze die spiegel opnieuw goed in m’n gezicht gedrukt hoor! Je bent daar om anderen te begeleiden, maar je leert ook heel veel over jezelf.’

‘Je laat me weer stikken!’

Rosalie geeft een voorbeeld van een cliënt. Een man met een Turkse achtergrond, die graag Turkse tv-kanalen wilde. Dat ging ze regelen, volgens een minutieus uitgestippeld stappenplan waarvan ze hem nauwkeurig op de hoogte hield. Niet alles zou in één keer lukken, had ze gezegd. En toen één dingetje een dag langer duurde dan besproken, reageerde de cliënt boos: “Zie je, je laat me weer stikken!” Rosalie schrok. ‘Mijn eerste gedachte was: hallo, ik kan hier niks aan doen! Ik doe alles voor je en dan reageer je zo? We hadden in twee maanden een goede band opgebouwd en door zoiets kleins leken we weer helemaal terug bij af.’

Hoor ik hier wel?

Met collega’s besprak Rosalie het incident. ‘Ik vroeg me na een tijdje echt af: hoor ik hier wel? Mijn collega’s vertelden dat iedereen op deze locatie het in het begin lastig heeft. De cliënten kunnen zaken soms zo draaien dat het lijkt alsof het jouw schuld is. Ik heb geleerd om me dat niet persoonlijk aan te trekken.’ Rosalie ging in gesprek met de cliënt. ‘Ik heb het positief gedraaid: twee van de drie dingen zijn wél gelukt. En dat derde komt ook goed. Alleen iets later. Na een paar keer uitleggen begreep hij dat wel.’

Kloppende ader

De gebeurtenis maakte de onderlinge band sterker. Rosalie en de cliënt hebben een vast afscheidsritueel, waarbij ze een specifiek gebaar maken met de vingers. Soms gaat de cliënt naar een andere begeleider. Terwijl hij weet dat Rosalie luistert, zegt hij: “Ik wil niet meer dat Rosalie mijn begeleider is.” Gierend van de lach wacht ie dan tot Rosalie ‘boos’ haar hoofd om de hoek steekt. Dan schiet ie in de lach en zwelt de ader in zijn voorhoofd helemaal op. ‘Rustig, straks klapt je ader nog!’, zegt Rosalie dan. ‘Dan gaat ie nog meer stuk,’ vertelt ze liefdevol.

Lekker direct

De Maassluisse mag dan de jongste van het team zijn, ze deinst nergens voor terug. En ze is soms lekker direct. Soms botst ze dan even met bepaalde cliënten. Dan denkt ze: ben ik niet te direct? Maar haar collega’s zeggen dat de cliënten met haar weglopen. Bovendien zijn cliënten gebaat bij duidelijkheid. ‘Ze weten wat ze aan me hebben,’ zegt Rosalie. ‘Maar ik ga na zo’n botsing ook wel het gesprek aan, hoor. Dan vraag ik of ze het lastig vonden dat ik hen begrensde of ergens op aansprak. Daar hebben we het dan over. Zo leren we elkaar beter begrijpen.’

Geduldiger

Inmiddels weet Rosalie: het kan niet altijd op haar tempo. ‘Ik moet soms even terugschakelen en dingen wat vaker uitleggen. Dat is niet erg. Je wordt er creatief van. Daarnaast ben je dus continu aan het reflecteren op je eigen doen en laten. Door de cliënten kijk ik inmiddels anders naar mezelf. Ik ben vooral een stuk geduldiger geworden. Dat helpt me ook in de rest van mijn leven.’ Zo ervaart Rosalie elke dag opnieuw: in de gehandicaptenzorg krijg je een spiegel voorgehouden.  En ze weet nu: dat stopt nooit.