Zinmakers: Stefan legt met plezier de puzzel van moeilijk verstaanbaar gedrag

In de rubriek Zeno Zinmakers vertellen onze professionals over hun zin om te zorgen. Dit keer is het de beurt aan zelfstandig zorgprofessional Stefan (32).  

Daar zat Stefan dan. Bovenaan de Moonlight-glijbaan in het Tikibad, het zwembad van attractiepark Duinrell. Voor hem in de grote tweepersoonszwemband zat de cliënt. Nog even en dan zou hun magische reis langs lichtflitsen en vallende sterren beginnen. De spanning was voelbaar. En wat denk je? Al in de eerste bocht verliest de cliënt de controle. Hij valt uit de zwemband, Stefan niet veel later ook. Schaterlachend vervolgen ze hun tocht door de donkere glijbaan. Om uiteindelijk met een enorme snelheid en een grote brul in het water te belanden. Gevolgd door de zwemband. Proestend komen ze weer boven en vallen ze elkaar in de armen. Dit was kicken.

Balanceren

Dat hij zó’n mooi en intiem moment met deze cliënt zou meemaken, had Stefan drie jaar daarvoor niet gedacht. Hij weet nog maar al te goed hoe – zonder overdrijven – acht begeleiders hem moesten fixeren. Al snel zag Stefan dat de cliënt erg kort gehouden werd. Samen met de andere begeleiders bedacht hij een plan. Langzaam zouden ze hem meer loslaten, zijn ding laten doen. Als hij af en toe in de keukenkastjes wil kijken om te zien welke boodschappen er zijn gedaan, als dat hem rust geeft, waarom niet? Het was balanceren op een dun koord. Gaven ze hem te veel vrijheid, dan waren ze hem kwijt. Zaten ze er te kort op, dan dreigde escalatie. Maar het ging goed. Ze hoefden niet meer met drie begeleiders alleen met hem te gaan wandelen, uit angst dat hij zou wegrennen. Nee, hij ging samen met drie andere cliënten en één begeleider naar buiten. Hij kon zelfs mee naar Duinrell. En naar de Efteling.

Mr. Bombastic

Dat spel, die puzzel, het is waar Stefan blij van wordt. Kom maar op met die cliënten met moeilijk verstaanbaar gedrag. Dat heeft hij liever dan cliënten van hoger niveau, die zelf kunnen vertellen wat ze voelen of doormaken. Dat hier zijn hart zou liggen, wist Stefan dertien jaar geleden niet, toen hij op zijn negentiende in de gehandicaptenzorg begon. Sterker nog: hij wist helemaal niks. Behalve dan dat hij niet zijn hele leven barkeeper wilde zijn. Voetbalvrienden wezen hem op de gehandicaptenzorg. Lachen, dacht Stefan: downies! Maar toen hij binnenkwam op zijn eerste dag stond een grote Surinaamse vrouw hem aan te staren, waarna ze keihard Mr. Bombastic van Shaggy begon te zingen. What the fuck, dacht hij. En meteen daarna: dit is vét!

Samen Sneeuwwitje kijken

Al snel wist Stefan dat hij niet terug de horeca in wilde. De cliënten veroverden stuk voor stuk zijn hart. Een groep met ouder wordende cliënten was een perfecte leerschool. Er zaten mensen met epilepsie, een man in de laatste fase van dementie en een vrouw met angststoornissen en hechtingsproblemen. Van laag tot hoog niveau. Hij leerde er werken met tilliften. Maar ook hoe je een simpel gesprekje aanknoopt over het weer. Hij zag er hoe het was om met drie begeleiders op zes cliënten samen Sneeuwwitje te kijken. Maar hij ervaarde ook hoe pittig het is als je met twee begeleiders een groep van veertien cliënten moet managen, ieder met hun eigen routines en structuur. Dan is de zorg ineens keihard werken.

Hypocriet of juist niet?

Met die kennis en ervaring in zijn rugzak besloot Stefan ruim drie jaar geleden om zzp’er te worden. Een beetje hypocriet, vindt ie zelf, want hij is niet zo’n fan van zzp’ers in de zorg. Er zijn er te veel die om de verkeerde reden die stap maken. Aan de andere kant: hij had een nieuwe prikkel nodig na ruim tien jaar in loondienst. Het geeft hem weer extra scherpte, zodat hij elke dag weer zijn A-game op de mat legt. En daar profiteren de cliënten dan weer van. Dan heeft hij als zzp’er juist weer meerwaarde. Via Zeno werkt hij nu bij Reinaerde op een groep met tieners. Al drie jaar, maar dat vindt hij juist mooi. Als beginnend begeleider dacht hij altijd dat het opbouwen van een relatie overschat was. Dat houding en onvoorwaardelijke aandacht veruit het belangrijkst waren. Inmiddels weet hij dat een sterke vertrouwensband net dat verschil kan maken. Voor je het weet ga je gierend van de lach samen van een glijbaan.