Schijnzelfstandigheid

16 februari 2024

Als zzp’er in de zorg is het heel belangrijk om continu bezig te zijn met het voorkomen van schijnzelfstandigheid. Maar wat is schijnzelfstandigheid nou precies? En wat kan je eraan doen om het te voorkomen? Lees dan snel verder.

Wat is een schijnzelfstandige?

Wanneer een beroepsactiviteit wordt uitgeoefend onder het gezag van een werkgever is er sprake van een gezagsrelatie. Je bent een schijnzelfstandige wanneer je een zzp’er lijkt, maar je het niet bent volgens de Belastingdienst. Er wordt dan ook wel gesproken over een verkapt loondienstverband. De manier waarop je werkt, je profileert als ondernemer en de houding van de opdrachtgever bepalen of je schijnzelfstandig bent of niet.

Waarom is schijnzelfstandigheid een probleem?

Als er sprake is van ondernemerschap, hoeft een opdrachtgever geen loonbelasting en premies volksverzekeringen af te dragen en heeft de ondernemer recht op allerlei ondernemersaftrekposten waarvan de grootste de zelfstandigenaftrek is. Als iemand onterecht als ondernemer inkomstenbelastingen betaalt, dan mist de Belastingdienst veel belastinginkomsten door de voordelen die de ondernemer heeft, maar ook doordat de opdrachtgever geen loonbelasting en werknemersverzekeringen betaalt.

Wie bepaalt of je schijnzelfstandige bent?

De Belastingdienst houdt toezicht op en bepaalt of jij schijnzelfstandige bent of niet. Een inspecteur van de Belastingdienst heeft het recht om onderzoek te doen naar hoe jij samenwerkt met jouw opdrachtgever. Wanneer deze samenwerking te veel lijkt op een werknemer-werkgever-relatie, kun je als schijnzelfstandige gezien worden. Een opdrachtgever kan daartegen in verzet komen en uiteindelijk de zaak voorleggen aan de rechter. De rechter heeft hierin het laatste woord.

Als je als schijnzelfstandige gezien wordt, moeten er belastingpremies betaald worden over jouw inzet. Ook zijn er gevolgen voor jouw belastingaangifte. De financiële gevolgen voor jou én de opdrachtgever kunnen zeer groot zijn.

Hoe voorkom je schijnzelfstandigheid?

Nu je weet wat schijnzelfstandigheid is en welke gevolgen het met zich meebrengt, is de volgende vraag: hoe voorkom je het dan? Je voorkomt schijnzelfstandigheid door een dienstverband te voorkomen. Om een dienstverband te voorkomen moet aan één of beide van de volgende voorwaarden voldaan worden.

  1. Jouw opdrachtgever oefent geen gezag over jou uit;
  2. Jij bent in staat om je vrij te laten vervangen voor jouw werkzaamheden.

Zodra iemand werkt zonder gezag of zichzelf vrij kan laten vervangen, is er geen sprake van een dienstverband en dus geen sprake van schijnzelfstandigheid.

Er is veel onduidelijkheid rondom de regel- en wetgeving van schijnzelfstandigheid in de zorg. Het plan is dat hier verandering in komt met het Fiscaal Kader ZZP Zorg. Tot die tijd kan je al aan de volgende zaken voldoen:

  • Lees een overeenkomst van opdracht goed door en begrijp wat er staat;
  • Check of een modelovereenkomst gekeurd is;
  • Zorg voor een eigen overeenkomst van opdracht;
  • Onderhandel over een overeenkomst als deze niet bij je past;
  • Let op of de omstandigheden in de praktijk hetzelfde zijn als op papier.

Wil je je nog meer verdiepen in schijnzelfstandigheid? Lees dan deze artikels: