Nieuws en kennis

Een eigen website als zelfstandig zorgprofessional is tegenwoordig ontzettend belangrijk. Het heeft veel voordelen. Eén van de belangrijkste voordelen is het vergroten van jouw professionele en deskundige imago. Ook is het nuttig voor het vinden van nieuwe opdrachten en het bieden van transparantie aan cliënten en opdrachtgevers. In onderstaand artikel gaan wij verder in op waarom we adviseren om vandaag nog een eigen website te maken.

Imago en transparantie

Je eigen website hebben geeft je tal van mogelijkheden om jezelf als professioneel te laten zien en jouw expertises in de zorg te benoemen. Opdrachtgevers en cliënten kunnen via je website meer over jou te weten komen. Hierbij kan je denken aan je ervaringen, je achtergrond en opleidingen of je certificeringen. Ook is het handig om belangrijke informatie te verstrekken, zoals je werkwijze, tarieven en beschikbaarheid. Door dit allemaal transparant te communiceren, kom je geloofwaardig over.

Marketingtool

Niet alleen is een eigen website handig om je imago te laten zien, maar ook kan je het inzetten als een marketingtool. Denk aan positieve referenties van tevreden cliënten en opdrachtgevers, maar ook kan je jezelf als expert in de branche positioneren door relevante en actuele informatie te delen via blogartikelen of belangrijke updates die te maken hebben met jouw loopbaan!

Bereikbaarheid

Met je eigen website verlaag je ook de drempel voor opdrachtgevers en potentiële cliënten om contact met je op te nemen. Dit kan via een contactformulier, live chat of gewoon via de contactgegevens die je op jouw website neerzet.

Tips voor het maken van een eigen website

Je hebt vandaag de dag heel veel tools om gemakkelijk en laagdrempelig je eigen website te maken. Kijk bijvoorbeeld eens naar wix.com of jouwweb.nl.

Kortom, het hebben van een eigen website is van groot belang voor zzp’ers in de zorg! Het versterkt je professionele imago, ondersteunt je marketingstrategie, biedt transparantie aan potentiële cliënten en opdrachtgevers en vergemakkelijkt effectieve communicatie. Door het benutten van de mogelijkheden die een website biedt, kun je jezelf als zzp’er in de zorg onderscheiden en neerzetten als de professioneel die je bent. Dus, hup aan de slag met die website!

Op 6 juli jl. hebben drie ministeries, de Belastingdienst en 6 brancheorganisaties een samenwerkingsverklaring getekend om schijnzelfstandigheid in de zorg een halt toe te roepen. Een onderdeel hiervan is het uitwerken van een fiscaal kader ZZP Zorg.

De samenwerking

Minister Helder (Langdurige Zorg en Sport), minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), staatssecretaris Van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst) en 6 brancheorganisaties in de zorg (ActiZ, Zorgthuisnl, VGN, de Nederlandse GGZ, NVZ en NFU) werken samen om het beheersingsmodel Zorg samen te stellen. De samenwerking tussen de Belastingdienst en de brancheorganisaties maakt het mogelijk om geanonimiseerde praktijkervaringen met elkaar te delen. Het doel hiervan is om het beheersingsmodel Zorg, inclusief het fiscaal kader ZZP Zorg, doeltreffender te maken.

Wat houdt het fiscaal kader ZZP Zorg in?

Het fiscaal kader ZZP Zorg zal duidelijkheid gaan bieden over de arbeidsrelatie tussen zzp’ers en opdrachtgevers. Met het fiscaal kader is het de bedoeling om schijnzelfstandigheid te voorkomen. Het doel van het fiscaal kader ZZP Zorg is om duidelijk onderscheid te maken tussen zorgprofessionals die als ondernemer werken en zorgprofessionals die hier niet aan voldoen. Als je in de praktijk aan het Fiscaal kader voldoet, is de kans groot dat je door de Belastingdienst als zelfstandig ondernemer in de zorg wordt gezien.

Met het fiscaal kader ZZP Zorg wordt er ruimte gemaakt voor zelfstandig zorgondernemerschap. Daar staat tegenover dat er een einde moet komen aan schijnzelfstandigheid in de zorg. Het kader moet op 1 januari 2024 in gaan.

Het voorkomen van schijnzelfstandigheid

Wanneer het fiscaal kader ZZP Zorg wordt toegepast, heeft dit gevolgen voor jou als zzp’er. Op voorhand is het van belang om schijnzelfstandigheid te voorkomen. In deze artikelen geven we je handvaten om schijnzelfstandigheid te voorkomen:

• Eisen voor jou als zzp’er volgens de Belastingdienst
• Waarom een website als zzp’er in de zorg? 
• Ondernemerschap in de zorg
• Zuivere bemiddeling vs. Bemiddeling met tussenkomst

Sinds 1 juli 2023 is de Wet Toekomst Pensioenen in werking getreden. Met deze nieuwe wet krijgen werknemers meer regie over hun eigen pensioen. Uiterlijk 1 januari 2028 moeten pensioenfondsen over naar het nieuwe pensioenstelsel. Het opbouwen van een zzp-pensioen wordt straks beter geregeld, dus laten we eens kijken naar wat deze nieuwe pensioenwet voor zzp’ers betekent.

Pensioenfondsen hoeven geen grote financiële reserves meer aan te houden, omdat de pensioenuitkering veel meer op en neer mag gaan dan nu het geval is. Tussen juli 2023 en 1 januari 2028 kan er overleg gevoerd tussen werknemers en werkgever over het aanpassen van hun pensioenregeling. Vanaf 2028 moet de regeling ook uitgevoerd worden.

Wat verandert er voor zzp’ers?

Hoewel het woord ‘pensioen’ meestal geassocieerd wordt met medewerkers in loondienstverband, is het ook voor zzp’ers van groot belang. Er verandert namelijk het een en ander voor zelfstandige ondernemers, waardoor zij meer mogelijkheden hebben om hun pensioen op een fiscaal voordelige manier te regelen. Dit geldt ook voor zzp’ers in de zorg. Het opbouwen van een zzp-pensioen is een essentieel onderdeel van een gezond financieel plan en de nieuwe pensioenwet biedt juist voor zelfstandig ondernemers nieuwe mogelijkheden.

De nieuwe Wet Toekomst Pensioen betekent dat zelfstandigen net zoveel ruimte krijgen om fiscaal voordelig pensioen op te bouwen als werknemers dat doen. Dit zal verlopen via de ‘derde pijler’, wat in de praktijk een individuele pensioenrekening is. Overige belangrijke veranderingen zijn:

• Het opbouwpercentage voor pensioen (de jaarruimte) gaat van 13,3% naar 30%.
• De periode dat je jouw pensioen mag repareren wijzigt van 7 jaren naar 10 jaren.

Het opbouwen van een pensioen als zzp’er

Het opbouwen van een pensioen als zzp’er is van essentieel belang om financiële zekerheid op lange termijn te waarborgen. Als zelfstandig ondernemer draag je de verantwoordelijkheid voor je eigen inkomen en toekomstige financiële situatie. Het hebben van een zzp-pensioen vormt een essentiële buffer voor wanneer je met pensioen gaat en niet langer actief aan het werk bent. Het stelt je in staat om een comfortabel leven te leiden na je werkende jaren, zonder afhankelijk te zijn van anderen of puur te vertrouwen op eventuele sociale voorzieningen. Door de nieuwe pensioenwet krijgen zzp’ers nu meer mogelijkheden om op een fiscaal voordelige manier hun pensioen op te bouwen, waardoor het nog belangrijker wordt om tijdig te starten met het plannen en investeren in een solide pensioenregeling.

naar de kennisbank

Overweeg jij om zzp’er in de zorg te worden, of ben jij al actief als zelfstandig zorgprofessional? Dan is het belangrijk om te weten welke risico’s jij loopt en waar die risico’s vandaan komen. Het zzp’erschap biedt veel vrijheid en kansen, maar brengt ook verantwoordelijkheden en verplichtingen met zich mee. We zetten vijf risico’s voor zzp’ers in de zorg op een rijtje.

Niet voldoen aan de Wtza

Sinds 1 januari 2022 wordt iedere zzp’er in de zorg gezien als zorgaanbieder. De Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd is verantwoordelijk voor de controle op zorgaanbieders. Alle zorgaanbieders worden verzameld in het openbare register van het Zorgaanbiedersportaal. Van iedere zzp’er in de zorg wordt een rol als ‘lerende professional’ verwacht. Een kwaliteitssysteem en een klachtenregeling horen hierbij. Niet voldoen aan de Wtza kan een boete opleveren tot maximaal €21.750. Dit is een risico voor zzp’ers in de zorg.

Niet voldoen aan de spelregels voor ondernemerschap

Wanneer word je als ondernemer gezien door de Belastingdienst? Zorg ervoor dat jij weet wat je als ondernemer behoort te doen, want met die Belastingaangifte als Ondernemer gaan verantwoordelijkheden gepaard. Te weinig ondernemerschap kan leiden tot forse correcties op jouw Belastingaangifte. Niet voldoen aan de spelregels voor Ondernemerschap kan leiden tot het moeten terugbetalen van jouw fiscale aftrekposten.

Onbetrouwbare informatie

Zzp’ers in de zorg geven aan dat hun meest voorname bron van informatie, vooral andere zzp’ers in de zorg zijn. Daarnaast blijken ook bemiddelende partijen een belangrijk punt van informatie voor zzp’ers. Deze bronnen zijn lang niet altijd betrouwbaar. Zorgprofessionals zijn vooral zorgverlener, maar niet altijd ervaren in ondernemerschap. Ook al wordt er soms zéér stellig antwoord gegeven op onderlinge vragen, de feitenkennis schiet vaak tekort. Mocht je vragen hebben over bepaalde zaken of informatie in willen winnen, dan zijn wij je graag van dienst.

Onvoldoende verzekerd

Je kunt het je misschien niet voorstellen, maar er zijn zzp’ers in de zorg die door zakelijke keuzes geforceerd worden hun huis te verkopen. Ernstig ziek worden, een confrontatie met een zorgverzekeraar en problemen met de Belastingdienst zijn enkele voorbeelden waaruit blijkt dat zzp’ers soms risico op een grote financiële strop lopen. Het vervelende van dit soort situaties is dat het inzicht pas komt nadát het probleem is ontstaan, omdat men zich dan pas begint in te lezen. Laat het niet zover komen en verdiep je in de gevolgen van onverzekerd zijn, een kwetsbare administratie en een gebrek aan financiële planning.

Verkapt dienstverband

De Verklaring ArbeidsRelatie (VAR), de wet DBA, modelovereenkomsten en de webmodule hebben tot doel om de Belastingdienst te helpen bij de beoordeling van jouw arbeidsrelatie. Klinkt saai? Dat klopt, maar de gevolgen van een ‘verkapt dienstverband’ zijn groot. Het voorkomen van een dienstverband is van belang, want zowel jouw opdrachtgever als jijzelf zitten niet te wachten op het (achteraf) verlonen van jouw inkomsten. Vergroot je kennis op dit dossier, zodat jij aan jouw klanten uit kunt leggen hoe jij naar de arbeidsrelatie kijkt.

De eerste maanden van het nieuwe jaar zijn vaak een moment om stil te staan bij het jaar dat is geweest en vooruit te blikken naar het jaar dat komt. Wellicht heb je voor jezelf goede voornemens gemaakt. Meer bewegen, gezonder eten, het zijn vaak de eerste dingen waar men aan denkt, maar heb je ook nagedacht over de voornemens voor je onderneming in 2023? Daar is namelijk alle aanleiding voor.

De afgelopen maanden kunnen we spreken van diverse ontwikkelingen rondom het zzp-schap en de plannen die het kabinet hiermee heeft. Daarvan is veel nog onduidelijk maar dat er het een en ander gaat veranderen, staat vast. Mocht je nog nadenken over passende goede voornemens voor je eigen onderneming, dan hebben wij twee suggesties voor je.

1. Zorg dat je zelf beschikt over je eigen kwaliteitssysteem

De overheid wil dat iedereen goede zorg krijgt. Daarom heeft de overheid wettelijk vastgelegd wat goede zorg precies inhoudt. En wat er moet gebeuren als mensen een klacht hebben over de zorg. Dit staat in de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz).

Je valt onder de Wkkgz op het moment dat je met jouw handelen een cliënt lichamelijke of geestelijke schade kunt aandoen. Op dat moment loopt de cliënt in jouw bijzijn een ‘risico’ en ben je plichtig voor de Wkkgz.

Als je onder de Wkkgz (Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg) valt, ben je verplicht om aan deze wet te voldoen. Je bent dus als zorgaanbieder verplicht om een klachten- en geschillenregeling te hebben.

Zorg dat je beschikt over je eigen kwaliteitssysteem op grond van de Wkkgz en zorg dat je bekend bent met de werking van de verschillende onderdelen daarvan.

Hier kun je een checklist vinden waarin je kan zien wat van belang is.

2. Maak werk van je zelfstandig ondernemerschap

En zorg dat je voldoet aan de eisen van de Belastingdienst. De verwachting is niet dat de maatregelen die het kabinet heeft aangekondigd ertoe zullen leiden dat werken als zzp’er in de zorg onmogelijk wordt. Wel verwachten wij dat de voorwaarden waaraan je als zzp’er moet voldoen om ook daadwerkelijk als zzp’er in de zorg aan het werk te blijven, zullen worden aangescherpt.

De lat wordt hoger gelegd.

Dat is niets om je zorgen over te maken of boos over te worden. In feite moet je nu ook al aan die voorwaarden voldoen. De controle daarop door de Belastingdienst, bemiddelaars en opdrachtgevers zal strenger worden, zodat het binnen 1 à 2 jaar vrijwel onmogelijk wordt om als zzp’er in de zorg te werken, als je niet voldoet aan de eisen.

OndernemersCheck

De knelpunten in de ondernemerscheck die je bijvoorbeeld op de site van de Belastingdienst kan doen zit hem voornamelijk in de volgende punten:

1. Vrije vervanging;
2. Meerdere opdrachtgevers;
3. Financieel risico dragen als onderneming;
4. Investeringen als onderneming.

1. Vrije vervanging is een voorwaarden die in de zorg niet direct positief ontvangen wordt. En terecht. Wanneer jij je verplichting van een opdracht niet kan nakomen moet je volgens de spelregels van de Belastingdienst zelf een vervanger voor de opdracht kunnen aandragen. Wanneer we dit zouden omarmen zou dit kunnen betekenen dat er zzp’ers bij organisaties, op locaties oftewel in woon- en slaapkamers van cliënten komen die daar niet bekend zijn. Als het om kwaliteit van zorg gaat kunnen we wel vaststellen dat dit niet wenselijk is, in de omgang met mensen met een verstandelijk of psychische beperking.
2. Zorg dat je als ondernemer minimaal drie verschillende opdrachtgevers hebt op jaarbasis. Het is natuurlijk een uitstekend plan om, omwille van de kwaliteit en de continuïteit van de zorg, een langdurige periodeopdracht aan te nemen. Daarnaast raden wij dus wel aan om daarnaast opdrachten aan te nemen bij andere opdrachtgevers. Dit kunnen uiteraard korte periodeopdrachten zijn of ad hoc bij diverse organisaties. Zeno kan samen met jouw onderneming kijken naar de invulling hiervan en meedenken over spreiding van je opdrachten.
3. Zeno stuurt middels namens jouw onderneming de factuur naar jouw opdrachtgevers. Wanneer een opdrachtgever de betalingstermijn overschrijdt kan je spreken van een financieel risico. Mocht dit een keer voorkomen, zorg dat je dit voor jezelf documenteert. Hiermee kan je dus aantonen dat je financieel risico kan lopen met je onderneming.
4. Investeer. Zorg dat je zichtbaar maakt dat je in jouw onderneming investeert. Schrijf je in voor een training of cursus ter behoeven van certificering van bepaalde vaardigheden of kennisvergroting aanvullend of je expertise als zorgprofessional. Via Zeno worden op korte termijn trainingen aangeboden zoals BHV en Diabetes. Graag horen we vanuit ons netwerk waar nog meer de interesse naar uitgaat. Zeno kan naar behoeften trainingen verzorgen.  Denk aan Autisme, Hechtingsproblematiek, NAH, omgaan met moeilijk verstaanbaar gedrag, gesprekstechnieken etc. Denk daarnaast aan eenvoudige investeringen als je eigen visitekaartje of website. Minimale kosten en aantoonbare investeringen in je eigen onderneming.

Verder adviseert Zeno het lidmaatschap bij SoloPartners.

SoloPartners ondersteunt.

Met het kwaliteitslidmaatschap van Solopartners beschik je over de basis van een eigen kwaliteitssysteem. Raak vertrouwd met de verschillende onderdelen en gebruik het om de kwaliteit van je zorg op peil te brengen en te houden. Zo heb je binnen no time het eerste goede voornemen gerealiseerd.

Maak gebruik van alle informatie die SoloPartners aanbied met betrekking tot het zelfstandig ondernemerschap om je verder te ontwikkelen als zorgondernemer. Zo heb je ook het tweede voornemen binnen handbereik. Wacht niet, maar maak er direct werk van. De hoeveelheid tijd en werk die het kost, valt reuze mee.

SoloPartners biedt twee pakketten aan. Het basispakket van 75,- per jaar en het kwaliteitspakket van 160,- per jaar. Met het kwaliteitspakket beschik je direct over een erkende klachtenregeling en kan je jaarlijks gratis je VOG aanvragen. Deze kan je dan direct aan Zeno voorleggen aangezien wij jaarlijks vanuit onze kwaliteitseisen een nieuwe VOG verwachten.

Een investering d.m.v. lidmaatschap en daarmee een ondernemers kwaliteitspakket, je hebt zojuist je ondernemerschap kracht bij gezet.

Er bestaat veel onduidelijkheid over zuivere bemiddeling en onzuivere bemiddeling – ook wel bemiddeling met tussenkomst genoemd. In dit artikel geven wij meer uitleg over beide mogelijkheden en wat dat betekent voor jou als zzp’er óf als zorgorganisatie.

Zuivere bemiddeling

Binnen Zeno komt deze vorm van zorg verreweg het meeste voor. Zeno Flex B.V. treedt op als bemiddelaar bij de totstandkoming van de opdracht tussen zzp’er en zorgorganisatie. De afspraken over de werkzaamheden worden tussen zzp’er en zorgorganisatie afgestemd, waarin Zeno Flex B.V. geen partij is. De werkzaamheden zijn – in de meeste gevallen én afhankelijk van de functie en daadwerkelijke werkzaamheden – vrijgesteld van BTW.

Zeno Flex B.V. heeft met alle aangesloten zzp’ers een afzonderlijke overeenkomst afgesloten. Hierin is onder anderen overeengekomen dat Zeno Flex B.V. de facturatie verzorgt namens de zzp’er richting de zorgorganisatie. Dit gebeurt op basis van een door alle partijen goedgekeurde urenregistratie, waardoor de factuur altijd klopt. De zorgorganisatie betaalt direct aan de zzp’er. Op deze wijze is de zorgorganisatie een afzonderlijke opdrachtgever voor de zzp’er.

Zeno Flex B.V. is aangesloten bij de NBBU en beschikt over het certifictaat Keurmerk ZZP-Bemiddeling. Bekijk hier de factsheet van de NBBU over zuivere bemiddeling.

Bemiddeling met tussenkomst

Bij ‘onzuivere bemiddeling’ of bemiddeling met tussenkomst sluit de zzp’er een overeenkomst met Zeno Zorg B.V. Binnen Zeno komt deze constructie minder voor maar er kan een gegronde reden zijn voor een zorgorganisatie om voor deze werkwijze te kiezen.

In dit geval treedt Zeno Zorg B.V. op als opdrachtgever en maakt hiermee onderdeel uit van de keten van aansprakelijkheid. Zeno Zorg B.V. sluit een overeenkomst met de zorgorganisatie inzake de opdracht. De zzp’er factureert aan Zeno Zorg B.V. en Zeno Zorg B.V. factureert aan de zorgorganisatie.

Omdat in deze constructie feitelijk gezien wordt gesproken over het ‘beschikbaar stellen van arbeid’ zal altijd BTW berekend moeten worden over het uurtarief en gaat de BTW-vrijstelling niet op. Voor de zzp’er betekent dit dat de BTW afgedragen moet worden aan de Belastingdienst en er dus ieder kwartaal BTW aangifte gedaan moet worden.

In de rubriek Zeno Zinmakers vertellen onze professionals over hun zin om te zorgen. In deze editie komt zelfstandig zorgprofessional Nick (31) aan het woord.   

Profvoetballer worden. Welk jongetje droomt er niet van? Nick wel. En hij was er dichtbij. Vanaf zijn tiende speelde hij bij FC Den Bosch, dat uitkomt in de eerste divisie. Als centrale verdediger schopte hij het tot het eerste elftal. Maar de laatste stap – van de reservebank naar het veld – kwam nooit. En dus gaf hij op zijn 21ste zijn droom op. ‘Ik was oprecht klaar met de voetbalwereld,’ vertelt Nick. ‘Het is een keiharde en egoïstische wereld. Ja, je beoefent een teamsport. Maar uiteindelijk speelt iedereen voor zijn eigen positie en salaris. Dat sluit niet aan bij mijn persoonlijkheid. Ik ben redelijk timide.’

Van profvoetbal naar psychiatrie

Maar ja, wat dan? Met de opleiding jeugdzorg was Nick gestopt. Want ja, hij zou profvoetballer worden… Gelukkig had hij een vriend bij een bedrijf dat hulpverlening bood in de psychiatrie. Daar werkte hij twee jaar, totdat hij steeds meer met tegenzin naar de kliniek reed. Het toedienen van medicatie, het ‘opsluiten’ van cliënten, het ging hem steeds meer tegenstaan. Nick merkte dat hij mensen vooral een leuke dag wilde bezorgen. Dat hij iets wilde opbouwen, échte successen wilde behalen. Daarom maakte hij de stap naar de gehandicaptenzorg. Eerst vier jaar op een VIC-workhome bij een zorgorganisatie en sinds drie jaar als zelfstandige.

Simpel, maar o zo lastig

Cliënten een leuke dag bezorgen. Het klinkt simpel, maar Nick weet als geen ander hoe lastig het is. Want, zo zegt hij: ‘De cliënten hebben ons daar keihard bij nodig.’ Het diploma dat hij haalde? Natuurlijk is dat belangrijk bij het vervullen van zijn dagelijkse missie. Maar zo is de overtuiging van Nick: de zorg moet vooral in je zitten. ‘Je hebt het of je hebt het niet. Je leert dit vak niet vanuit een boekje. Ik had het in me, ben altijd zorgzaam geweest en wil het altijd iedereen naar de zin maken. Ik moest het alleen even ontdekken.’

Liever tien kleine stappen dan één grote

Waar Nick inmiddels ook achter is: vóórdat je cliënten een leuke dag kunt bezorgen, moet je tijd en energie investeren. ‘Ik ben de zoveelste die binnenkomt en van alles belooft. Je moet echt het vertrouwen winnen van cliënten. Dat duurt minimaal een jaar, maar dat vind ik juist leuk. Een dienstje hier, een dienstje daar, en een beetje pappen en nathouden? Niks voor mij. Ik zit liever ergens voor langere tijd. Dan kun je echt iets opbouwen. Stap voor stap. Ik zet liever tien kleine stappen dan één grote. De kans dat je na die grote stap weer terugvalt in oude patronen is veel groter dan wanneer je het rustig opbouwt.’

Samen naar een muscial

Dat merkte Nick onder meer bij het autistische meisje met een extreme dwangneurose. Ze moest alles drie keer tellen, anders zou er iets slechts met haar ouders gebeuren. Mede daardoor kwam ze het terrein van de instelling niet af. ‘Door het zorgvuldig op te bouwen, in combinatie met therapie, hebben we ervoor gezorgd dat ze steeds meer durfde. Ze zag dat activiteiten ook goed gingen zonder dat dwangmatige tellen. Uiteindelijk kwamen we zó ver dat ik een aantal uitjes met haar heb gedaan. We zijn naar een musical geweest en ze is op bewonersvakantie gegaan. Daar deden we wel drie jaar over, maar ik had aan het begin van dat traject echt nooit gedacht dat ze dit zou kunnen.’

Van Jip en Janneke tot Windows installeren

Daarom werkt Nick ook als zelfstandige graag langdurig op dezelfde plekken. Voor Zeno werkte hij meer dan een jaar op een woongroep in Middelharnis, met een combinatie van cliënten met een licht en matig verstandelijke beperking. ‘Met de een praat ik over Jip en Janneke, met de ander over het installeren van de nieuwe Windows op zijn computer. Die afwisseling is mooi.’ Via Zeno aan Huis is Nick al maanden betrokken bij een tweeling, die thuis ernstig probleemgedrag vertoonde. Op de eerste dag werd hij in zijn gezicht gebeten. Maar door zo min mogelijk aandacht te besteden aan dat gedrag, werden snel stappen gezet. ‘Nu vertonen ze zelden nog probleemgedrag. Dat zijn interessante trajecten, omdat je in iemands veilige thuisomgeving komt én omdat wij vaak een visie hebben die haaks staat op die van de ouders. Ook in zo’n situatie zijn kleine stapjes van belang.’

‘Zeno? Oh, dan is het goed!’

Toen Nick bij Zeno binnenkwam, waren er zo’n 25 zelfstandig zorgprofessionals aangesloten. Nu zijn dat er honderden. ‘Toch lijdt de kwaliteit daar niet onder,’ ervaart Nick. ‘Wat ik vaak hoor bij organisaties als ik zeg dat ik via Zeno kom: “Oh, dan is het goed!” Zeno-professionals kijken toch net iets anders naar de zorg. Dat past bij mij. Ik durf dan ook voluit te zeggen: de zorg sluit veel beter aan bij mij en mijn persoonlijkheid dan de voetbalwereld.’

In de rubriek Zeno Zinmakers vertellen onze professionals over hun zin om te zorgen. Dit keer: zelfstandig zorgprofessional Quincy (33).

Quincy had al besloten dat hij voor Zeno zou gaan werken. Aan de goede verhalen die hij had gehoord, had hij genoeg. Toch checkte hij voorafgaand aan zijn kennismakingsgesprek nog even de website. ‘Het eerste wat ik zag staan, was: “Zeno. Zin om te zorgen!” Eerlijk, toen hadden jullie me al. Ik was meteen verkocht,’ zegt hij. ‘Daarna klikte ik verder, naar de pagina van Zinmakers. Toen ik al die verhalen van de zorgprofessionals las, dacht ik: dit zijn mijn mensen. Ik las een verhaal van iemand die weinig geduld heeft in het dagelijkse leven, maar met cliënten juist extreem geduldig is. Daarin herkende ik mezelf. Ook de opdrachten waarover ze vertelden, sloten perfect aan bij wat ik graag doe. Toen wist ik het helemaal zeker: voor deze organisatie wil ik werken.’

Inlevingsvermogen

Moeite om vanuit zijn eigen onderneming de kernwaarden van Zeno uit te dragen, heeft Quincy dan ook niet. ‘Mijn kernwaarden zijn precies dezelfde als die van Zeno. Ik heb extreem veel plezier in het werk en ben enorm gepassioneerd. Ook kan ik goed samenwerken. Inmiddels doe ik veel klussen als teamleider. In die functie betrek ik alle begeleiders constant bij het proces. Daarnaast zit inlevingsvermogen in mijn karakter. Dat is een fijne eigenschap, die goed past in de zorg.’

Grote kerel, rustige uitstraling

Wat Quincy ook van nature heeft, is een rustige uitstraling. ‘Ik ben 1 meter 90 lang, heb een donkere huidskleur en rastakapsel,’ zegt hij. ‘Als ik ergens binnenkom, gaan de blikken vaak direct richting mij. Maar hoewel ik een grote kerel ben, straal ik rust uit. Dat heb ik altijd al gehoord, dus dan zal het wel zo zijn. Ik doe het niet bewust; het is een mooi geschenk dat ik heb meegekregen. Wat ik wel heb geleerd, is goed luisteren. Ik kan goed doorvragen en samenvatten. Zo bouw je iets op met een cliënt en kom je erachter wat hij of zij écht wil.’

Moeilijk verstaanbaar gedrag verstaan

Die eigenschappen zet Quincy het liefst in voor mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag. ‘Ik heb eerst met ouderen gewerkt. Dat was mooi; mijn meest bijzondere casus was met een dementerende man. Hij vertoonde veel agressie, maar uiteindelijk heb ik met hem mooie resultaten gehaald. Toch voelde ik dat ik meer uitdaging nodig had. Ik ging me verdiepen in doelgroepen en kwam erachter dat er een grote groep mensen is met moeilijk verstaanbaar gedrag. Toen dacht ik: hé, hier kan ik iets mee. Ik haal ontzettend veel voldoening uit werken met deze doelgroep. Ik vind het fijn om voor hen een betrouwbaar persoon te zijn. Zoveel betrouwbare personen hebben ze niet in hun leven. Het is mooi als cliënten je in vertrouwen nemen.’

Lichaamstaal

Wat helpt, is dat Quincy meerdere talen spreekt. Letterlijk: hij kan communiceren in het Nederlands, Engels, Spaans en – door zijn Curaçaose roots – het Papiaments. Minstens zo belangrijk zijn de non-verbale talen die hij spreekt. ‘Het gaat in de zorg voor een groot deel om lichaamstaal. Als je houding open, vriendelijk en uitnodigend is, komen cliënten eerder naar je toe. Ook heb ik met dove jongeren gewerkt. Voor die klus leerde ik mezelf de basisbeginselen van de gebarentaal. Communicatie is cruciaal in de zorg. En het maakt daarbij niet uit op welke manier je communiceert.’

Eerst de cliënt, dan het dagprogramma

Flexibiliteit is al even belangrijk, vindt Quincy. ‘Natuurlijk biedt een dagprogramma houvast, maar Zeno-professionals kijken eerst naar de cliënt en daarna pas naar het dagprogramma. Als iemand om vijf uur moet douchen en om kwart voor vijf hartstikke gespannen is, dan gaan wij hem niet verplichten om klokslag vijf uur onder de douche te staan. Je moet altijd kijken naar wat de cliënt nodig heeft, met hem meebewegen. Dat doet lang niet iedereen in de zorg. Voor mij is zoiets vanzelfsprekend. Mede daardoor pas ik zo goed bij Zeno.’

werken bij zeno

In de rubriek Zeno Zinmakers vertellen onze professionals over hun zin om te zorgen. Dit keer is het de beurt aan zelfstandig zorgprofessional Romano (25).

Als het aan Romano ligt, wordt hij ooit in één adem genoemd met kickboksers Rico Verhoeven en Badr Hari. De 25-jarige inwoner van Spijkenisse timmert hard aan de weg en behoort tot de betere kickboksers van Nederland. Of hij ooit de stap naar de absolute top zet? Romano doet er elke dag alles aan. Eén ding weet hij zeker: wat er ook gebeurt, hij blijft in de zorg werken. ‘De zorg is een passie van me geworden, net als kickboksen. Ik zou niet meer zonder willen,’ zegt hij.

Wie durft het aan?

Die passie begon met een bericht in de groepsapp van de sportschool. Een van de jongens met wie Romano traint, werkt bij een grote zorgorganisatie en appte: “We zoeken personeel voor de intensieve zorg voor mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag. Iemand die dit aandurft?” Dat laatste woordje triggerde Romano. ‘Daar zat iets spannends in, een uitdaging. Als iemand tegen mij zegt dat iets niet lukt, ga ik het tegendeel bewijzen. Ik probeer graag zoveel mogelijk dingen uit. Dat is de enige manier om te ervaren of het iets voor je is.’

Onbewust bekwaam

En dus ging Romano eens een uurtje meekijken. Dit klopt, voelde hij direct. Dat vonden ook zijn collega’s, nadat hij besloot de zorg in te gaan. Ze zeiden dat het leek alsof ze al langer samenwerkten. Dat hij het goed deed. Daar nam Romano geen genoegen mee. ‘Ik wil de beste versie van mezelf creëren. Alleen als je dat bent, kun je het beste geven aan een ander. Daarom kijk ik altijd kritisch naar mezelf. Ik vraag om feedback en durf die te ontvangen. Collega’s werden weleens gek van me. Als ik dingen goed deed, wilde ik weten waarom dat dan goed was. Ik was onbewust bekwaam, maar wilde bewust bekwaam worden. Dat komt ook door mijn sport. Mijn kickbokspartijen kijk ik soms wel honderd keer terug. Ik wil leren, weten wat ik beter kan doen.’

In de hoek gedwongen

Er zijn meer parallellen tussen vechten in de ring en werken in de zorg. Romano: ‘Soms vecht ik tegen iemand en denk ik: het klopt net niet, ik kom er niet uit hoe ik hem moet aanpakken. Voor situaties met cliënten met moeilijk verstaanbaar gedrag geldt hetzelfde. Maar of ik nu letterlijk of figuurlijk in de hoek gedwongen word, er is altijd een oplossing. Je moet alleen bereid zijn om hem te vinden. En de creativiteit hebben om de situatie anders te benaderen en zo in jouw voordeel te draaien.’

‘NEE!’

Neem de 27-jarige jongen waarmee Romano al een paar jaar werkt op een VIC Workhome in Zwammerdam. Een pittige cliënt met moeilijk verstaanbaar gedrag, autisme, angststoornissen en automutilatie. Hij kan niet praten maar begrijpt best veel, al duurt het soms letterlijk een dag voordat dingen tot hem doordringen. Op alles wat begeleiders hem vroegen, schreeuwde hij eerst keihard ‘NEE!’. Het voelde alsof Romano door een metersdikke muur moest breken. Zodra hij de kamer van de cliënt binnenstapte, mondde het uit in een fixatie.

Op gevoel naar een opening

Dat had geen zin. Op gevoel besloot Romano het anders aan te pakken. Hij ging in de achtertuin zitten, waarop de cliënt vanuit zijn kamer uitkeek, en deed net of hij niet wist dat de cliënt hem zag. Met een bord eten op schoot, bestemd voor de cliënt, wachtte Romano af. Na een tijdje veranderde het goed hoorbare ‘NEE!’ in ‘JA!’. Zo wist Romano dat de cliënt wilde eten. En kon hij naar zijn kamer gaan om het eten aan hem te geven. ‘Ik vroeg hem niks, maar bleef gewoon bij de deur staan,’ vertelt Romano. ‘Ik wachtte tot hij het bord kwam pakken. Na verloop van tijd kwam ik erachter dat het beter werkte als ik hem niet aankeek. Ook oogcontact voelde voor hem alsof ik iets van hem wilde. Op een gegeven moment waren er diensten dat ik hem niet aankeek en niet met hem sprak. Ik keek en luisterde alleen maar naar hoe hij zich gedroeg. Inmiddels draai ik vlekkeloze diensten met hem. Het was puur improviseren, maar op die manier kreeg ik een opening. Die creativiteit en dat doorzettingsvermogen sluiten aan bij de kernwaarden van Zeno. Daarom passen we goed bij elkaar.’

Energie

Andere begeleiders noemen de cliënt gekscherend de zoon van Romano. ‘Soms voelt het ook zo. Ik steek mijn hart en ziel in de cliënten die ik begeleid. Dat wordt gewaardeerd, ook door ouders. Als ik zelf een kind zou hebben met een beperking, zou ik ook wensen dat hij de beste zorg krijgt. Daarom geef ik alles. Ik haal echt enorm veel plezier en voldoening uit dit werk. Al kan het ook aan me vreten; als het niet lekker loopt, neem ik het mee naar huis.’ Of het te combineren is met zijn kickbokscarrière? ‘Zeker! Als ik een tijdje niet heb gewerkt en niet weet hoe het met een cliënt gaat kost me dat meer energie dan wanneer ik een werkdag vol fixaties heb gehad. Dat zegt denk ik wel genoeg. De zin om te zorgen die alle Zeno-professionals hebben, dat zit bij mij wel goed. Zolang ik het kan, wil ik beide dingen blijven combineren!’

werken bij zeno

In de rubriek Zeno Zinmakers vertellen onze professionals over hun zin om te zorgen. In deze editie: zelfstandig zorgprofessional Mike (55).

Twaalf ambachten, dertien ongelukken. Dat was – gechargeerd gezegd – een tijdlang het leven van Mike. Hij werd opgeleid als automonteur, maar legde ook vloeren en zat een tijdje op een taxi. Op een dag zei een vriend, die in de gehandicaptenzorg werkte: waarom kom je niet eens een dagje meelopen? ‘Ik wist amper hoe je zorg schreef,’ zegt Mike nu, met een grote grijns. ‘Maar ik dacht: waarom niet? Er ging een wereld voor me open. Als ik met de taxi bij die zorgorganisatie moest zijn, checkte ik of m’n deuren op slot waren. Ik dacht: wat zijn dat voor rare mensen? Maar het bleken heel mooie, bijzondere mensen te zijn.’

Geen werk, maar roeping

En zo kwam het dat de man die niet eens wist hoe je ‘zorg’ schreef, begin deze eeuw de gehandicaptenzorg in ging. Waar hij zijn taxideuren eerst nog sloot, stelde hij nu zijn hele hart open voor de cliënten. Sindsdien voelt het niet meer alsof hij aan het werk is. Het is een roeping, zegt Mike. ‘Iets betekenen voor een ander en dat met heel je hart doen, met zoveel vrijheid, dat is zoveel meer waard dan geld.’

Reuma van het schrijven

Mike zag de gehandicaptenzorg veranderen in ruim twintig jaar. Zo ziet hij dat het steeds meer om geld draait en minder om de kwaliteit van zorg. Dat er te veel gefocust wordt op dingen die fout gaan. ‘Als er een incident is geweest, krijg ik bijna reuma van het schrijven, zoveel moet je vermelden. Bij een rustige dienst schrijft iedereen op: geen bijzonderheden. Dat vind ik vreemd. Schrijf op wat er mooi was. Op welke goede dingen we kunnen voortborduren als begeleidingsteam. Dat is net zo belangrijk. Elk stapje vooruit is bijzonder. Daar staan we onvoldoende bij stil.’

Cliënt weg of team weg?

Wat ook veranderde: cliënten met verschillende beperkingen zitten nu vaak door elkaar. Dat maakt het leuk, maar ook uitdagend. ‘Medewerkers lopen hier tegenaan,’ constateert Mike. ‘Omdat ze niet hebben geleerd voor het omgaan met een bepaalde beperking. Dan krijg je al snel zo’n reactie van: die cliënt past hier niet. Ik vind het jammer dat meestal de cliënt weg moet en niet het team, terwijl het team juist de kennis mist. Het zal wel net zo zijn als in het voetbal: daar is het ook makkelijker om één trainer te ontslaan dan elf spelers.’

Laat mensen ervaren

Mike laat zich er niet door afleiden. Hij doet zijn eigen ding. Zijn stokpaardje? Je moet mensen dingen laten ervaren. Wie het ook is. Hij deed het met jongeren die niet meer thuis konden wonen. Tijdens empowermentprojecten liet hij hen in de bergen van Nepal letterlijk stappen zetten. ‘Ze ervaarden hoe ze hindernissen konden overwinnen. Die jongeren zijn mij en de andere collega’s nog steeds dankbaar. Maar wij hebben hen alleen dingen aangereikt. Zij hebben er zelf iets mee gedaan.’

Te veel angst

Ook cliënten moet je volgens Mike laten ervaren wat ze wél kunnen. ‘Lukt het niet? Prima, dan proberen we het morgen weer. Maar we blijven het proberen.’ Hetzelfde geldt voor medewerkers. ‘In de zorg is veel sprake van angst. Soms zitten er twee of drie begeleiders op één cliënt. Nou, dat is meer dan in de tbs-kliniek, waar ik ook heb gewerkt. De cliënten zijn geen delinquenten. Ze kunnen zich alleen wat moeilijk uiten. Dan moet je duidelijk zijn en betrouwbaar. Als iemand geen suiker mag, dan mag ie geen suiker. Totdat dit besproken is in een werkzorgoverleg waarbij ook een orthopedagoog aanwezig is. Als ik vroeger op een VIC Workhome zei: ‘Ik kom zo’, dan hingen ze gelijk in mijn shirt. Dat was te onduidelijk. Je moet dingen concreet benoemen. Zoals: ‘Ik kom als mijn koffie op is.’ Of: ‘Ik kom als de wijzer bij de zes staat.’ Dat is duidelijk. Als je medewerkers laat ervaren hoe je dat aanpakt, kunnen ze daar hun voordeel mee doen.’

Nog één ambitie

Maar, zo zegt Mike, medewerkers moeten elkaar ook niet te veel kopiëren. Anders prikken cliënten daar doorheen. ‘We vergeten wel eens dat wij niet alleen hén observeren, zij observeren óns ook de hele dag. Ze zien precies hoe je in je vel zit.’ De liefde van Mike voor het vak en de cliënten is groot. Hij zou het nog jaren willen doen, maar hij weet op zijn 55^ste ook dat de jaren gaan tellen. Bovendien heeft hij nog één ambitie: werken met mensen in de beginnende fase van dementie. Met pijn in zijn hart zal hij ooit de gehandicaptenzorg vaarwel zeggen. Maar hij weet nu al: ook wanneer hij met mensen met dementie werkt, zal het niet als werken voelen. Want zorgen voor een ander, dát is zijn roeping.

werken bij zeno